Thống kê đến nay, tổng số DN trực tiếp tham gia vào sản xuất nông nghiệp chỉ khoảng 7.600 DN, chiếm chưa tới 1% tổng số DN đang hoạt động tại Việt Nam. Nếu tính cả các DN đầu tư kinh doanh nông nghiệp, con số này vào khoảng 49.600 DN, nhưng cũng chỉ chiếm 8% tổng số DN. Không chỉ vậy, có đến 92% số DN đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp là các DN nhỏ và siêu nhỏ.

(Ảnh minh họa)

Đến nay, cả nước mới xây dựng và phát triển được 1.028 chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ nông sản an toàn. Riêng tại TP Hà Nội, con số này đang dừng ở 131 chuỗi. Dù vậy, những mô hình liên kết với sự tham gia của các DN còn khá hạn chế. Các chuỗi vẫn chủ yếu được phát triển bởi các tổ hợp tác, HTX và cá nhân.

Ông Lê Đức Thịnh – Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) thẳng thắn nhìn nhận, dù tính liên kết giữa các tác nhân trong chuỗi liên kết nông sản đã có tiến triển, nhưng chưa đáp ứng yêu cầu về cạnh tranh và hội nhập kinh tế quốc tế. Thực tế hiện nay, mới chỉ có khoảng 12% sản lượng nông nghiệp được tiêu thụ thông qua liên kết chuỗi.

Không thể phủ nhận nền nông nghiệp nước ta hiện vẫn do kinh tế hộ làm chủ đạo. Năng suất, chất lượng nông sản thấp, chưa đáp ứng yêu cầu hội nhập. Năng lực liên kết, hợp tác, phát triển chuỗi giá trị của các DN nông nghiệp còn rất hạn chế. Mối liên kết giữa DN và nông dân, hay các tổ chức kinh tế mà nông dân tham gia như tổ hợp tác, HTX còn thiếu bền vững… Đây là những lý do khiến số DN, tổ hợp tác, HTX tham gia chuỗi liên kết nông sản vẫn chiếm tỷ lệ nhỏ.

Ở một khía cạnh liên quan, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Văn Thịnh đánh giá, muốn phát triển nền nông nghiệp vững mạnh, có sức cạnh tranh cao trong giai đoạn mới, rất cần vai trò hạt nhân của các DN, tổ hợp tác, HTX. Chính vì vậy, các bộ, ngành cần nghiên cứu, đề xuất sớm sửa đổi Luật Đất đai 2013 để tháo gỡ nút thắt về tích tụ ruộng đất, tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân yên tâm phát triển sản xuất lớn. Bên cạnh đó, cần tiếp tục có cơ chế, chính sách thúc đẩy xây dựng các mô hình tổ hợp tác, HTX gắn với chuỗi sản phẩm hàng hóa, dịch vụ chủ lực, có lợi thế.